Heterophyes heterophyes นั้นเป็นพยาธิตัวแบนชนิดหนึ่งที่อาศัยอยู่ในลำไส้ของสัตว์เลือดอุ่น ตัวนี้มีขนาดเล็กมาก มักมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าเพียง faintly เท่านั้น แต่ถึงจะมีขนาดเล็ก แต่อาจก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพอย่างใหญ่หลวงสำหรับมนุษย์
Heterophyes heterophyes มีวงชีวิตที่ซับซ้อนและน่าสนใจ โดยเริ่มต้นจากการวางไข่ในลำไส้ของผู้เป็นร host ที่ติดเชื้อ ไข่เหล่านี้จะถูกขับถ่ายออกมากับอุจาระ และหากตกอยู่ในน้ำ ตัวอ่อน (miracidia) จะฟักออกมาจากไข่
Miracidia เหล่านี้จะว่ายน้ำไปหาตัว intermediate hosts ซึ่งมักจะเป็นหอยทากน้ำจืด เมื่อเข้าไปในหอยตัวอ่อนจะพัฒนาเป็น sporocysts จากนั้น paracysts และ metacercariae สุดท้าย metacercariae จะถูกปล่อยออกจากหอยและสามารถติดต่อสู่ host ตัวใหม่ได้ เช่น ปลา สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ หรือสัตว์เลี้ยง
มนุษย์จะติดเชื้อ Heterophyes heterophyes ได้โดยการบริโภคเนื้อสัตว์ดิบหรือไม่สุกที่ปนเปื้อน metacercariae จากหอย ตัวอ่อนเหล่านี้จะย้ายไปยังลำไส้ของมนุษย์และเติบโตเป็นพยาธิ trưởngเต็มวัย
Heterophyes heterophyes อาจก่อให้เกิดอาการท้องรุม ท้องเสีย และคลื่นไส้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ที่มีไข่พยาธิจำนวนมาก พยาธิตัวนี้ยังอาจทำให้เกิด enterocolitis หรือการอักเสบของลำไส้อีกด้วย
การรักษา Heterophyes heterophyes มักใช้ยา驱虫 เช่น praziquantel และ niclosamide การป้องกันที่ดีที่สุดคือหลีกเลี่ยงการบริโภคเนื้อสัตว์ดิบหรือไม่สุก โดยเฉพาะอย่างยิ่งปลาและสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ
วงจรชีวิตของ Heterophyes heterophyes
Heterophyes heterophyes มีวงจรชีวิตที่ซับซ้อน ซึ่งประกอบด้วยขั้นตอนต่างๆ ดังนี้:
- การวางไข่: พยาธิ trưởngเต็มวัยในลำไส้ของผู้เป็น host จะวางไข่
- การฟักตัวอ่อน: ไข่ที่ถูกขับถ่ายออกมากับอุจาระจะฟักออกมาเป็นตัวอ่อน (miracidia) ในน้ำ
- การติดเชื้อหอย: Miracidia จะว่ายน้ำไปหาหอยทากน้ำจืดและเจริญเติบโตภายในหอย
ขั้นตอนในวงจรชีวิต | ตัวอ่อน | Location |
---|---|---|
การวางไข่ | ไข่ | ลำไส้ของ host |
การฟักตัวอ่อน | Miracidia | น้ำ |
การติดเชื้อหอย | Sporocysts, paracysts | หอยทากน้ำจืด |
การปล่อย Metacercariae | Metacercariae | น้ำ |
- การติดเชื้อ host ตัวใหม่: Metacercariae จะถูกปล่อยออกจากหอยและติดต่อสู่ host ตัวใหม่ เช่น ปลา สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ หรือสัตว์เลี้ยง
- การเจริญเติบโตเป็นพยาธิ trưởngเต็มวัย: Metacercariae ที่เข้าไปในลำไส้ของ host จะเจริญเติบโตเป็นพยาธิ trưởngเต็มวัย
ผลกระทบต่อมนุษย์
Heterophyes heterophyes อาจก่อให้เกิดอาการต่างๆ ต่อมนุษย์ โดยทั่วไปแล้วอาการจะไม่รุนแรง แต่ในกรณีที่มีไข่พยาธิจำนวนมาก อาการอาจรุนแรงขึ้น
- ท้องรุม: อาการท้องรุมเป็นอาการที่พบได้บ่อยที่สุดของการติดเชื้อ Heterophyes heterophyes
- ท้องเสีย: ท้องเสียก็เป็นอีกหนึ่งอาการที่มักพบในผู้ที่ติดเชื้อ Heterophyes heterophyes
- คลื่นไส้: คลื่นไส้ อาจเกิดขึ้นร่วมกับอาการท้องรุมและท้องเสีย
- Enterocolitis: การอักเสบของลำไส้ (enterocolitis) เป็นภาวะที่อาจเกิดขึ้นได้ในผู้ที่ติดเชื้อ Heterophyes heterophyes
การรักษาและการป้องกัน
Heterophyes heterophyes สามารถรักษาได้ด้วยยา驱虫 เช่น praziquantel และ niclosamide การป้องกันที่ดีที่สุดคือหลีกเลี่ยงการบริโภคเนื้อสัตว์ดิบหรือไม่สุก โดยเฉพาะอย่างยิ่งปลาและสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ
- ปรุงสุก: การปรุงสุกจะทำให้ตัวอ่อนของพยาธิ Heterophyes heterophyes ตาย
- ล้างมือ: ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำหลังจากสัมผัสเนื้อสัตว์ดิบ